8 Aralık 2016 Perşembe

Dadaşlar

Penulis Sümeyye Evrens Diterbitkan 11:17

CİRİT

Cirit; takımlar halinde at üzerinde oynanan eski bir Türk savaş oyunudur. At üzerindeki iki takım oyuncularının meşe veya kavak ağacından yapılan yaklaşık 1 metre uzunluğundaki sopaları hareket halindeyken birbirlerine atmalarıyla oynanır. Puanlama hakem heyeti tarafından yapılır. Cirit, tarih boyunca Orta Asya'dan Anadolu'ya kadar Türk coğrafyasından oynanmıştır. Bu gelenek bugün Erzurum ve çevresinde sürdürülmektedir. Sanki hani olur ya Türk boyları savaş hazırlığında yaparlarmış Turan taktiği gibi çok heyecanlı ve eğlencelidir.

DÜĞÜN

Davullu zurnalı köy düğünü Anadolu'nun her yerinde olduğu gibi tabi ki Erzurum'da da tercih edilir. Erzurum'da düğünler genellikle sonbahar aylarında yapılır. Bunun da nedeni, düğün için yapılacak harcamalar nedeniyle hasadın beklenmesidir. Düğünlerde tabi ki olmazsa olmaz kültür yapımız olan altın takılar damat ve geline takılır.

BAR

Benim gibi sizde bar ne dediyseniz ve aklınıza benim aklıma gelen geldiyse yok yok o değil. Bar Erzurum'da oynanan halk oyunlarına denilmektedir. Bar en başta ''birliktelik'' ifade eder. Kadın ve erkek barları olmak üzere iki ayrı bölümde oynanmaktadır. Erzurum barlarında oyun içindeki figürler, ağır başlılık ve mertliğin ifadesidir. Günümüzde açık alanda, sahnede ve çeşitli orta oyunlarında oynanan erkek barları şunlardır: Başbar, Dikine, Hoşbilezik, Sekme, Tamzara, Koçeri, Dellaybey, Turnabarı, Karabağ ve Hançer.

KIZ İSTEMEDE MENDİL DÜĞÜMLEME

Gelinlik çağına gelen genç kızlara çevrede dünürcü gelinir. Bu dünürcüler bir tane olabileceği gibi aynı anda birden fazla da olabilir. Kıza gelen dünürcülere kız babası düşüneceğini söyler. Kız babası kıza doğrudan doğruya kiminle evlenmek istediğini soramadığı için bir kadın tarafından kıza kaç tane taliplisi varsa o kadar aynı renkte mendil getirilir. Bu mendillerin kime ait olduğu da söylenir. Kızın kime gönlü varsa o kişiye ait mendili düğümler ve böylece kiminle evlenmek istediğini belirtir. Çok ilginç değil mi ya sizce de? baktığınız zaman gerçekten çok mantıklı...

DOĞUM

Doğum ve Sonraki Törenler: Doğum öncesi akraba ve komşulardan tecrübeli ve yaşlı kadınlar evde toplanır. Anne adayının yanından ayrılmazlar. Doğumu en tecrübeli kadın yaptırır ve ömür boyu çocuğun ebesi olarak kalır. Aslında neredeyse tüm bölgelerimizde 30-40 yıl öncesine kadar hastanelerin olmadığı veya ulaşılması güç durumlarda anne adayını bir kişi doğumunu gerçekleştirir ve o kişi bebeğin ömür boyu ebesi olarak kalır.

Doğum gerçekleşince bebeğin göbeği kesilerek bağlanır. Zaman geçirmeden yıkanarak bir beze sıkı sıkı sarılır, yani kundaklanır. Doğumdan sonra ''Göbedelik'' töreni yapılır. Bu tören yapılırken maddi durumu iyi olanlar ziyafet verir, iyi olmayanlar ise lokum ve bisküvi dağıtırlar. Bebek doğduktan 3 gün sonra yakın komşularının ve akrabalarının toplandığı ev ortamında bebek bal karıştırılmış tuzla tuzlanır.( Büyüdüğünde teni kokmasın diye) Bebeğin ilk çıkardığı dişi gören ilk kişi çocuğa hediye alır. Ve diş dricesi ( nohut,mısır, fasulye ve buğdayın haşlanmasıyla yapılan yiyecek) pişirilerek gelenlere ikram edilir. Gelmeyenlere ise gönderilir. Buradaki bu gelenek diğer yöremizdeki geleneklere göre farklıdır. Günümüzde ise gelişen teknoloji sayesinde bebeğin cinsiyeti, sağlıklı mı yoksa özürlü mü olduğu önceden belirlenebilmekte, hastanelerde hijyenik ortamda doğum yaptırılmaktadır. Erzurum'un gelenek ve göreneklerini birlikte öğrenmiş olduk şimdi ise bu yöremize ait ''Cağ Kebab''ı hakkında bilgi edineceğiz.

CAĞ KEBABI

Malzemeler:

1 adet kuzu budu,
1 adet orta boy kuru soğan,
1 çay bardağı kadar yoğurt,
Bir miktar lavaş ekmeği,
4 adet orta boy domates,
7 adet yeşil biber
1 çay kaşığı tuz ve bir çay kaşığı karabiber

Yapılışı:

Özellikle hijyen kurallarına uyarak tezgahın üzerini temizlememiz gerekmektedir ve ellerimizi temizce yıkayalım. Daha sonra keskin bir bıçak yardımı ile dikkatli bir şekilde kuzu budundan yaprak şeklinde parçalar alalım. Bu parçaları parmak şeklinde almak yeterli olacaktır. Eğer çok kalın parçalar alırsanız bu parçaların pişmemesi gibi bir sorun ortaya çıkabilir. Bu aşamada Erzurum Cağ Kebabı yapılışında kullanacağımız sosu yapacağız. Bir kap içerisine soğanların tümünü ince ince kıyıyoruz ve daha sonra bu kap içerisine yoğurdun tümünü aktararak iyice karıştırıyoruz. Daha sonra bu karışımın içerisine tüm karabiber ve tuzu ekleyerek tekrar karıştırmaya devam ediyoruz. Malzemelerin tam olarak karıştığına dikkat ediyoruz. Bu malzemeler tam olarak karıştırıldıktan sonra daha önceden parmak kalınlığında kesmiş olduğumuz etleri yoğurt içerisine ekleyince ve tüm etlerin yoğurt ile temas etmesini sağlıyoruz. Bu aşama sonrasında bir gün boyunca etlerin dinlenmesini ve sos ile iç içe girmesini bekliyoruz.Bunun için malzemelerimizi dolapta muhafaza ederek etlerin ve yoğurdun bozulmasını önleyebiliriz.

Artık etlerimiz sos haline getirilmiş yoğurt içerisinde bir gün bekleyerek farklı bir kıvam aldı. Şimdi etleri çıkararak Erzurum cağ kebabının en büyük özelliği olan şişlere takın ve yatık haldeyken ateşte çevirerek kızartın. İşte bu aşama mutfak içerisinde yapılamadığı için bunun için ateş yakabileceğiniz bir alan gerekir. Bunun için bu yemeği bahçede yapabilirsiniz. Bu şekilde çevirerek kızarttığınız etin yanmamasına özen gösterin ve iyice pişirmeye çalışın.

Son olarak ise etler piştikten sonra bu etleri küçük parçalar halinde keserek tekrar cağ kebabına takarak ateşte pişirmeye devam edin. Bu arada kebap pişerken sizlerde diğer yandan domatesleri, yeşil biberleri tam olarak pişirin ve tabaklara servis yapın. Kebaplarda piştikten sonra Erzurum Cağ Kebabı hazırdır. Canım çekti keşke olsa da yesek kim bilir ne kadar lezzetlidir.😋

AFİYET OLSUN... 😋😊